در آمار، برای تحلیل یک پدیده یا پاسخ به یک پرسش، ابتدا دادههایی را جمعآوری میکنیم. دادهها میتوانند عددی (مانند قد افراد) یا دستهای (مانند رنگهای مورد علاقه) باشند.
روشهای جمعآوری داده:
مشاهده مستقیم
پرسشنامه
مصاحبه
مطالعه منابع و گزارشها
مثال: برای دانستن میوهی محبوب دانشآموزان یک کلاس، میتوانیم از آنها سؤال کنیم و دادهها را ثبت نماییم.
نمودارها
پس از جمعآوری دادهها، برای نمایش بهتر و فهم آسانتر، از نمودارها استفاده میکنیم.
انواع نمودار:
نمودار میلهای: دادهها را با میلههای عمودی یا افقی نشان میدهد.
نمودار دایرهای: دادهها را به صورت قسمتهای یک دایره نمایش میدهد.
نمودار خطی: دادهها به صورت نقاطی که با خط به هم وصل شدهاند نشان داده میشوند (معمولاً برای تغییرات در طول زمان).
جدول فراوانی: دادهها و تعداد تکرار آنها را در یک جدول مینویسیم.
مثال: اگر تعداد دانشآموزانی که هر رنگ را دوست دارند به صورت زیر باشد:
قرمز: ۱۰ نفر، آبی: ۱۵ نفر، سبز: ۵ نفر
میتوانیم یک نمودار میلهای رسم کنیم که بلندی هر میله نشاندهندهی تعداد دانشآموزان باشد.
احتمال
احتمال به معنای اندازهگیری شانس رخ دادن یک رویداد است.
احتمال = تعداد حالات مطلوب ÷ تعداد کل حالات ممکن
مثال: اگر یک تاس سالم پرتاب کنیم، احتمال آمدن عدد ۳ برابر است با:
احتمال = ۱ ÷ ۶